Slaapmiddelen; wat zijn de risico’s?

Slaapmiddelen behoren tot de categorie medicijnen. Hoewel er verscheidene soorten slaapmiddelen bestaan, hebben ze één gemeenschappelijk doel. Uiteindelijk is het de bedoeling dat men er beter van in slaap kan vallen. Mensen met slaapproblemen krijgen mogelijk slaapmiddelen voorgeschreven van hun huisarts. Sommige slaapmiddelen kunnen ook zonder recept worden afgehaald bij uw plaatselijke apotheker. Wel wordt sterk aanbevolen om eerst contact op te nemen met uw huisarts wanneer u problemen ervaart bij het slapen. Het komt herhaaldelijk voor dat de aard van het probleem ligt bij persoonlijk aangeleerde slaapgewoontes. In dit geval is een slaapmiddel niet aan te raden. Er bestaan tegenwoordig vele trainingen om uw slaap te verbeteren. Wanneer er toch een slaapmiddel wordt gebruikt. Is het meestal zo dat dit middel voor slechts een bepaalde tijd wordt ingenomen. 

De risico’s van slaapmiddelen

Slaapmiddelen kunnen risico’s en verslavende effecten met zich meebrengen. Mede door deze redenen zijn veel slaapmiddelen bedoeld voor tijdelijk gebruik (circa 2 weken). De oorzaak van slapeloosheid wordt meestal niet verdreven door een slaapmiddel. Ze hebben namelijk weinig effecten op de basale,  stofwisselingen in het lichaam. Ze zorgen uitsluitend voor een kalmerend, verdovend en spierverslappend effect. De hersenactiviteit wordt beduidend verminderd en het centrale zenuwstelsel wordt merkbaar verdoofd. Dit is het gevolg van een verhoogde aanmaak van het stofje GABA. Het is belangrijk om de juiste dosering te nemen die wordt voorgeschreven. Het kan enkele minuten tot iets meer dan een uur duren voordat er een effect wordt opgemerkt na inname. Deze tijdsduur is niet alleen afhankelijk van het soort medicijn. Ook spelen lichaamsgewicht en andere individuele kenmerken een noemenswaardige rol.

Slaapmiddelen

Een voorbeeld van een kortwerkend slaapmiddel is temazepam. Dit middel zorgt er echter niet voor dat de kwaliteit van de slaap verbetert in de nacht. Andere middelen die een vergelijkbare werking hebben zijn zolpidem en zopiclon. Voor een langdurige werking (werking tijdens de slaap) schrijft een arts meestal diazepam, alprazolam, lorazepam of oxazepam voor. Deze medicijnen zorgen niet alleen voor een betere inslaap. Ook hebben zij invloed op het doorslapen gedurende de nacht. De laatste categorie kan men beter definiëren als kalmeringsmiddelen. Maar ze worden veelal gebruikt als een oplossing voor slapeloosheid.

Doordat kalmeringsmiddelen een langere werkduur hebben dan slaapmiddelen, kan het zo zijn dat de effecten de dag erna aanhouden. Een nadeel aan slaap- en kalmeringsmiddelen is dat zij slechts enkele weken optimaal werken. Na een bepaalde periode wordt het gewenste effect uitsluitend bereikt wanneer er een hogere dosering wordt genomen. De kans op verslaving dan wel ontwenningsverschijnselen neemt in dit geval toe. Terwijl de fundamentele oorzaak van de slapeloosheid niet wordt beïnvloed. 

Ontwenningsverschijnselen en bijwerkingen

Behalve de mogelijke ontwenningsverschijnselen, kunnen slaapmedicijnen enkele andere bijwerkingen met zich meebrengen. Zo bestaat er een verhoogde kans op onder andere slaapapneu, duizeligheid en geheugenverlies. Daarom wordt het sterk afgeraden om deze medicijnen te combineren met andere verdovende middelen zoals alcohol of drugs. Bij sommige slaapmiddelen is het verboden om deel te nemen aan het verkeer. Kijk voor meer informatie op het etiket of in de bijsluiter van het medicijn. Voor vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven is het onverstandig slaapmiddelen te nuttigen.

Voor sommige mensen kan een slaapmiddel een passende oplossing zijn. Denk hierbij vooral slapeloosheid als gevolg van een onverwachtse ernstige gebeurtenis of overlijdensgeval. Het komt in Nederland regelmatig voor dat weduwes of weduwnaars kampen met slaapproblemen. Ook voor mensen met veel spanningen en stress kan een slaapmedicijn een uitkomst bieden. Het is belangrijk dat je je bewust bent van de risico’s van het medicijn zodat je het op een verantwoorde manier kunt gebruiken.

Slaapcoach

Je kan er ook voor kiezen geen slaapmiddelen te nemen maar op zoek je gaan naar een slaapcoach. Een slaapcoach kan je helpen met rituelen voor het slapen gaan. En tips geven dingen wel of niet te doen voor het slapen gaan. Een slaapcoach wordt bij sommige zorgverzekeringen vergoed. Bekijken vergelijk je zorgverzekering 2020 online en zorg dat je de goedkoopste zorgverzekering kiest die bij jou past.

De dokter over slaapmiddelen