Metformine is een medicijn wat veel mensen met diabetes type 2 voorgeschreven krijgen. Het medicijn helpt om de bloedsuikers te verlagen. Dit is belangrijk omdat hoge bloedsuikers zorgen voor de complicaties waarmee veel diabetici te maken krijgen.
Wat is diabetes type 2?
Diabetes type 2 wordt ook wel suikerziekte of ouderdomssuiker genoemd. Omdat men tegenwoordig om steeds jongere leeftijd diabetes krijgt wordt er eigenlijk alleen nog maar over diabetes type 2 gesproken en niet over ouderdomssuiker.
Een andere vorm van diabetes is diabetes type 1. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte waarbij de alvleesklier niet meer in staat is om insuline aan te maken. Dit moet dan gespoten worden. Bij diabetes type 2 is de alvleesklier nog wel in staat om insuline aan te maken. Het lichaam reageert er echter niet goed meer op. Dit wordt insuline resistentie genoemd.
Insuline is een hormoon wat er voor moet zorgen dat de cellen zich openen en zo glucose uit het bloed kunnen opnemen. Na het eten van koolhydraten komt er glucose in de bloedbaan. Omdat het lichaam niet goed meer op insuline reageert en de cellen de glucose onvoldoende uit het bloed opnemen, blijft de bloedglucose te hoog. Bij een gezond lichaam zou de bloedglucose een paar uur na de maaltijd weer naar normale waarden moeten dalen. Bij mensen met diabetes type 2 gebeurt dit echter niet. Hoge bloedsuikerspiegels zijn schadelijk voor de gezondheid. Het zijn deze hoge bloedsuikers die de gevaarlijke complicaties van diabetes type 2 veroorzaken. Zo kan er schade aan de zenuwen en het hart- en bloedvaten ontstaan.
Wat veroorzaakt diabetes type 2?
Het is nog niet helemaal duidelijk wat diabetes type 2 veroorzaakt. Het is iets wat nog volop onderzocht wordt door wetenschappers over de gehele wereld. Er is wel al heel veel bekend over de relatie tussen de leefstijl en het risico op diabetes type 2. Een aantal leefgewoonten verhogen het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2. Deze zijn weinig beweging, slechte voeding, roken, slecht slapen en stress.
Wat doet metformine?
Metformine is een medicijn. Echter niet in de zin van dat het de ziekte diabetes type 2 kan genezen. Het is een medicijn wat kan helpen te voorkomen dat er complicaties optreden. Veel voorkomende complicaties van diabetes type 2 zijn: diabetische voeten, neuropathie, vaatvernauwing, nierproblemen, hersenproblemen, gehoorverlies, orgaanschade en oogproblemen. Als deze complicaties zijn het gevolg van langdurig hoge bloedsuikers. Wat metformine doet is het laag houden van de bloedglucose. Op deze manier wordt het risico op complicaties zo laag mogelijk gehouden.
‘Het is een medicijn wat kan helpen te voorkomen dat er complicaties optreden.
Naast metformine voorschrijven zal een arts in de praktijk ook adviseren om de leefstijl aan te passen. Leefstijlaanpassingen die doorgaan worden gegeven zijn meer bewegen, minder suiker en geraffineerde koolhydraten eten, minder verzadigd vet eten en stoppen met roken (indien van toepassing).
Na het eten van een maaltijd ontstaat er een piek in de bloedglucose. Metformine vlakt deze piek af zodat de minder groot is. Bij mensen met diabetes type 2 is ook in nuchtere toestand de bloedsuiker verhoogd. Metformine zorgt ook voor een afnamen van de nuchtere bloedsuikers. De bloedsuikers worden over de gehele linie verlaagd.
Het zijn niet alleen koolhydraten en suikers uit onze voeding die de bloedsuikers verhogen. Het lichaam kan ook glucose aanmaken uit eiwitten. Dit gebeurt indien er onvoldoende glucose uit de voeding kan worden gehaald. Dit proces wordt gluconeogenese genoemd. Metformine zorgt ervoor dat er minder glucose via het proces van gluconeogenese kan worden aangemaakt.
Glucose wordt in de spieren opgeslagen in de vorm van glycogeen. Pas als we deze brandstof nodig hebben wordt het weer omgezet tot glucose. Dit is een proces wat glycogenolyse wordt genoemd. Ook op dit proces grijpt metformine in. Het zorgt ervoor dat er minder glycogeen omgezet kan worden in glucose door de omzetting van lactaat te remmen.
Verschil met andere diabetica
Zo heeft metformine op meerdere processen invloed die betrokken zijn op de aanmaak van glucose. Hier onderscheid metformine zich van andere medicijnen die voor mensen met diabetes type 2 worden voorgeschreven. Andere medicijnen zorgen voor een hogere productie van insuline door de alvleesklier. Door grotere hoeveelheden insuline in het lichaam te krijgen wordt ervoor gezorgd dat er meer glucose door de cellen kan worden opgenomen. Dergelijke medicijnen hebben een nadeel. Namelijk dat men er door zal aankomen in gewicht. Dit komt door de verhoogde aanmaak van insuline. Insuline wordt ook wel het dik maak hormoon genoemd omdat het lichaam onder invloed van insuline vet gaat opslaan.
Met metformine wordt er geen extra insuline aangemaakt. Waardoor dit effect achterwege blijft. Omdat metformine zorgt voor een lagere bloedsuikerspiegel hoeft de alvleesklier zelfs minder insuline aan te maken. Dit is gunstig. Veel mensen die beginnen met metformine vallen in het eerste jaar zelfs een paar pond tot een paar kilo af. Dit is zeer gunstig voor mensen met diabetes type 2. Omdat er een grote correlatie is tussen overgewicht en insuline weerstand. Door een afname in gewicht wordt men weer gevoeliger voor insuline waardoor hier minder van nodig is.
Toch kan het nodig zijn dat een arts naast metformine andere diabetica voorschrijft; diabetica die de aanmaak van insuline stimuleren. Dit wordt pas gedaan indien blijkt dat het niet lukt om met metformine en leefstijlaanpassingen de bloedsuikerwaarden onder controle te krijgen.
Bijwerkingen van metformine
De bijwerkingen van metformine zijn het heftigst in de eerste dagen van het gebruik. Zodra men gewend is aan het middel dan zullen in de meeste gevallen de bijwerkingen weer verdwijnen. Veel voorkomende bijwerking hebben te maken met maag- en darmklachten. Zo kan men last krijgen van diarree, braken of misselijkheid.
